بررسی سیر تحول طلاکاری قرآن‌های موزۀ آستان قدس رضوی از ابتدا تا دورۀ قاجار

نویسنده

چکیده مقاله:

قرآن کریم پراهمیت‌ترین متن اسلامی است که همواره از ابتدای دورۀ اسلامی تاکنون اقوام مختلف جهان اسلام از جمله ایرانیان را بر آن داشته که بالاترین هنر خود را در آراستن آن به کار گیرند. هنرمندان ایرانی پس از اسلام هر ورق قرآن را با استفاده از طلا تبدیل به اثری نفیس در نهایت زیبایی کرده‌اند. هدف از انجام این پژوهش مشخص نمودن روند تزئین قرآن‌ها با طلا بوده و این پرسش مطرح است که در طی قرون اسلامی میزان به کارگیری طلا برای آراستن قرآن‌ها تا چه اندازه تغییر کرده است. در گنجینه قرآن‌های موزۀ آستان قدس رضوی سیر تحول طلاکاری قرآن‌ها از دوران اولیۀ اسلامی تا دورۀ قاجار به طور آشکاری مشهود است. با استفاده از این منبع پرشکوه، سیر تغییرات تزئین با طلا مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در آغاز، فقط بخش‌های کوچکی در قرآن‌ها تذهیب می‌شد، ولی در دوره‌های بعد این تزئین گسترش پیدا کرده و پیدایش تدریجی آرایه‌ها دیده می‌شود که در ابتدا تک رنگ بوده و در طی قرون الوان دیگری به آنها افزوده شده به طوریکه اوج تذهیب و طلاکاری قرآن را در دوره صفوی شاهدیم و از آن پس به دلیل رواج چاپ سنگی در دورۀ قاجار تزئین قرآن‌ها کاهش می‌یابد. با مطالعه این سیر تحول در‌می‌یابیم که طلاکاری قرآن‌ها نسبت به دوران اولیه اسلامی سیر صعودی و پیشرونده داشته است. این دریافت، افق جدیدتری را نسبت به زیبایی‌شناسی هنر اسلامی پیش رو قرار داده و تأثیر دوره‌های تاریخی مختلف بر آن را تبیین می‌کند. رویکرد این پژوهش تاریخی بوده و به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی صورت گرفته است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی جایگاه منصب مهرداری در آستان قدس رضوی از دورۀ صفوی تا قاجار

منصب مهرداری از مشاغل مهم دیوانی در تشکیلات اداری آستان قدس رضوی تا پایان دورۀ قاجار بوده‌است. مهرداران از معتمدان متولیان آستان قدس محسوب می‌شدند. با رواج امضاء در دورۀ پهلوی شغل مهرداری منسوخ شد. هدف: این پژوهش با استناد به اسناد آستان قدس رضوی به بررسی پایگاه اجتماعی، فرهنگی، علمی و اقتصادی مهردار به‌عنوان یک شغل مهم دیوانی، و نحوۀ انتصاب و شرح وظایف و تعداد مهرداران آ...

متن کامل

بررسی تحلیلی قرآن شمارۀ 77 موزۀ آستان قدس رضوی وتطبیق آن با قرآن‌های دورۀ سلجوقی

سیر تحوّل هنر قرآن‌‌آرایی و ترجمه تا دورۀ سلجوقیان، روند طبیعی خود را طی کرد. این روند در عصر سلجوقیان از نظر کمّی و کیفی شتاب مضاعفی یافت، به‌طوری‌که هم ‌اکنون فقط در گنجینۀ مصاحف آستان قدس رضوی تعداد 1084 نسخه‌خطی نفیس قرآن منتسب به عصر سلجوقی موجود است که قرآن شمارۀ 77 یکی از آن‌ها است. مسئلۀ این مقاله این است که ویژگی‌های قرآن‌‌آرایی و ترجمه در عصر سلجوقیان چه بود و قرآن شمارۀ 77 موزۀ آستان ق...

متن کامل

سیر تحول تصویر اسب از دورۀ ماد تا دورۀ هخامنشی

بررسی سیر تحول تصویر اسب و شناخت جایگاه اسب به‌لحاظ ساختاری و مفهومی از دورۀ ماد تا دورۀ هخامنشی هدف این پژوهش است. پرسش آن است که اشکال مختلف اسب به‌لحاظ مفهوم، ساختار زیبایی‌شناسی و کارکرد چه جایگاهی در دوره‌های‌ ماد و هخامنشی داشته است. در انجام این تحقیق، تصویر اسب از دست‌ساخته‌های دورۀ ماد تا نقش‌برجسته‌های دورۀ هخامنشی به‌لحاظ هماهنگی زیبایی‌شناسی اسب و تناسبات کاربردی ابزار، نقش تعیین‌کن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 42

صفحات  5- 19

تاریخ انتشار 2017-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023